عدالت در توزیع جغرافیایی تخت های دیالیز و نفرولوژیست ها در ایران بر اساس شاخص های نیاز با استفاده از منحنی لورنز و ضریب جینی

مقدمه: یکی از اولویت های مهم همه سیستم های سلامت، توجه به عدالت در توزیع منابع بخش سلامت می باشد. توزیع منابع اعم از انسانی و تجهیزاتی بدون توجه به شاخص نیاز، منجر به بی عدالتی می گردد که ضمن مخدوش نمودن اصل دسترسی، منجر به تخصیص ناکارآمد منابع نیز می گردد. هدف مطالعه حاضر بررسی عدالت در توزیع تخت های دیالیز و پزشکان نفرولوژیست در ایران در سال 1389 می باشد.   روش کار: این مطالعه کاربردی به روش توصیفی انجام شد. داده های مطالعه که شامل تعداد تخت های دیالیز، تعداد بیماران و تعداد پزشکان نفرولوژیست به تفکیک هر استان بود، وارد نرم افزار اکسل گردید. تحلیل داده ها با استفاده از منحنی لورنز و شاخص جینی انجام شد.   یافته ها: تعداد کل بیماران دیالیزی در سال 1389 در ایران 18545 بیمار بود. استان تهران با 3991 بیمار (21%) بیشترین تعداد و استان ایلام با 83 بیمار (حدود 5/0%) کم ترین تعداد بیمار دیالیزی را دارا بودند. تعداد تخت های دیالیز، 3722 تخت بود که استان تهران با 666 تخت (18%)، بیشترین تعداد و استان کهکیلویه و بویراحمد با 23 تخت (6/0%)، کم ترین تعداد تخت را دارا بودند. تعداد کل متخصصان نفرولوژیست نیز 335 نفر بود که 151 نفر از آن ها در تهران مشغول به فعالیت بودند. به طور متوسط به ازای هر صد هزار نفر جمعیت، 5 تخت دیالیز و 44/0 متخصص نفرولوژی وجود داشت.   نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که علی رغم توزیع عادلانه تخت های دیالیز بر اساس شاخص نیاز، توزیع نفرولوژیست ها با ناعدالتی همراه می باشد. بنابراین با توجه به نقش مکمل منابع انسانی و تجهیزاتی در ارایه خدمت، توزیع عادلانه تر نفرولوژیست ها می تواند به کارآیی بهتر منابع منجر شود.